40 Eskadra Lotnictwa Taktycznego powstała 1 stycznia 2000 roku w wyniku rozformowania 40 Pułku Lotnictwa Myśliwsko-bombowego. Jest eskadrą Sił Szybkiego Reagowania, wyposażoną w samoloty Su-22M4K, przeznaczoną do zwalczania obiektów powietrznych, naziemnych i nawodnych przeciwnika oraz wykonywania innych zadań ogniowych i rozpoznawczych o charakterze operacyjno-taktycznym. 40 Eskadra Lotnictwa Taktycznego została powołana na podstawie Rozkazu Dowódcy WLOP Nr 0142 z dnia 23 sierpnia 1999 roku wyniku rozformowania 40. Pułku Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego w miejscowości Świdwin. Funkcjonować zaczęła od 1 stycznia 2000 roku. Kontynuuje tradycje 40 Pułku Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego, z którego wywodzi się większość pilotów i personelu technicznego. Eskadra stacjonuje na lotnisku Świdwin, a organizacyjnie wchodzi w skład 1. Brygady Lotnictwa Taktycznego. 40 pułk sformowano w październiku 1951 roku w Krakowie, na bazie eskadry wydzielonej z 2 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego i nadano mu nazwę 40 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego. W lutym 1952 roku pułk został przebazowany do Mierzęcic, a w styczniu 1953 roku do Świdwina. W 1971 roku 40 Pułk Lotnictwa Myśliwego przemianowano na 40 Pułk Lotnictwa Myśliwsko-Szturmowego, a w 1982 roku na Pułk Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego. 23 sierpnia 1999 roku rozformowano 40 Pułk Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego na ich bazie sformowano 39 Eskadrę Lotnictwa Taktycznego, 40 Eskadrę Lotnictwa Taktycznego i 11 Bazę Lotniczą w Świdwinie. W uzbrojeniu jednostki znajdowały się samoloty: Po-2, Jak-11, Jak-23, MiG-15, Lim-2, Lim-5, MiG-17PF, MiG-21, Lim-6, Su-22M4K. 40. Eskadra Lotnictwa Taktycznego uzbrojona jest w samoloty myśliwsko-bombowe Su-22, a klucz łącznikowy ma również TS-11.
Początek lat 50 – tych lotnictwo wojskowe przechodzi pierwszą rewolucję techniczną, przezbrajając się z samolotów tłokowych na samoloty odrzutowe, w sytuacji braku doświadczonej kadry szkoleniowej i finansowych trudności państwa.
Pierwsi piloci przeszkalani na samoloty myśliwskie Jak – 23, wykonywali loty szkoleniowe na samolocie Jak – 9 nazywanym AGATA z silnikiem odrzutowym uruchamianym silnikiem benzynowym. Podczas uruchamiania i wyłączania silnika powstawały płomienie wymagające interwencji strażaków.
W 1952 do 40 plm m. Kraków przybyło 13 pilotów promowanych 6 kwietnia 1952 roku w Radomiu. Promocja ta wykonywała już loty szkoleniowe na nowocześniejszym samolocie UT-MiG 15, 10 do 15 lotów szkolnych, potem loty samodzielne na Jak 23.
XXI wiek dla garnizonu świdwińskiego jest pod znakiem pełnych rocznic. W 2011 roku 17 kwietnia była 60 rocznica powstania 40 plm, którego szlak wiódł od lotniska w Krakowie, później przeniesiony do m. Mierzęcice, a 23 stycznia 1953 roku 40plm został przebazowany na nowo wybudowane lotnisko w m. Świdwin. Przebazowanie odbyło się w trudnych warunkach atmosferycznych w strefach śnieżycy, gdzie pilotami przebazowanych samolotów byli również 9 – ciu młodych pilotów, promocji 1952. Przebazowanie w takich warunkach po tak krótkim szkoleniu i ubogim wyposażeniu samolotu ukazuje talent pilotów i dużą wymagalność kadry instruktorskiej.
Na lotnisko przebazowano:
- samoloty bojowe 13 Jak 23,
- samoloty treningowe 2 UT – 2 i 1 Po – 2.
Pierwsi piloci, którzy przebazowali samoloty i stali się podstawą naszego lotnictwa w Świdwinie:
- ppłk. pil. Aleksy Czapliński – d-ca pułku, przyjmował s-ty jako kierownik lotów.
- mjr. pil. Czesław Smerdel - pomocnik d-cy ds. pilotażu.
- por. pil. Marian Chrzan – nawigator pułku.
- kpt. pil. Stanisława Kowal – d-ca I eskadry.
- por. pil. Błądek - d-ca III eskadry.
- por. pil. Arkadiusz Kurzawa d-ca II eskadry.
- por. pil. Tadeusz Rajski.
- por. pil. Henryk Pietrzak.
- por. pil. Tadeusz Mariański. Promocja 1952:
- chor. pil. Józef Olesiejuk.
- chor. pil. Stanisław Michniewicz.
- chor. pil. Edmund Dunaj.
- chor. pil. Włodzimierz Bielecki.
- chor. pil. Jerzy Rybicki.
- chor. pil. Gustaw Zabojszcz.
- chor. pil. Czesław Żurek.
- chor. pil. Feliks Komendacki.
- chor. pil. Zdzisław Studencki.
- ppor. pil. Stefan Żółtaszek.
W dalszej części historii przekazuję kilka zdjęć kroniki początku 40 plm, dzieje Państwa Olesiejuków, Pani Stefani i Pana pułk pil w stanie spocz. Józefa Olesiejuka.
Zebrał: Krzysztof Leszczyński
